Από τη στιγμή που δεν είχε καθολική αποδοχή ο Ότο Ρεχάγκελ που πέτυχε το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό θαύμα στην ιστορία και είχε μόνιμα φωνές αντίδρασης και αμφισβήτησης, είναι εύκολο να καταλάβουμε πως κανένας προπονητής στην Εθνική μας ομάδα δεν θα είναι ποτέ αποδεκτός από το σύνολο. Ότι κι αν καταφέρει σε αποτελέσματα και αγωνιστική εικόνα.
Μην ξεχνάμε και τον Ρανιέρι, ένα μεγάλο όνομα που έφυγε ως αποτυχημένος και έκανε λίγο καιρό μετά τον πλανήτη να παραμιλάει με ότι πέτυχε με την Λέστερ στην Αγγλία.
Αυτό που επιχειρεί να δημιουργήσει ο Φαντ’ Σιπ στο ομοσπονδιακό συγκρότημα δεν είναι απλά ένα ακόμη ποδοσφαιρικό θαύμα. Είναι να μετακινήσει ένα ολόκληρο βουνό αντιλήψεων, κατεστημένων χρόνων με συγκεκριμένη λειτουργία και σκοπό. Λογικά θα έχει μελετήσει τη θητεία Ρεχάγκελ ή απλά είναι τέτοιο το μέγεθός του που γνωρίζει πως για να πετύχει αυτό που θέλει στον αγωνιστικό χώρο θα πρέπει να προχωρήσει σε ανατροπές και ρήξεις. Ο Γερμανός πρώτα άλλαξε συνήθειες χρόνων σε ότι αφορά τον τρόπο λειτουργίας, των επιλογών, των σχέσεων με τους παράγοντες και τα Μ.Μ.Ε και μετά τα κατάφερε στηριζόμενος στην επιλογή παικτών που είχαν ως κύριο τους προσόν την έννοια του φιλότιμου.
Αυτή την έννοια που καμαρώνουμε πως είναι ελληνική “πατέντα“, που δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο των άλλων λαών. Φυσικά εκφράζουμε τη μισή αλήθεια, ακριβώς όπως έχουμε απομονώσει τη φράση “βοηθάτε αλλήλους” από το υπόλοιπο μισό της που αλλάζει όλο το νόημα. Βοηθάτε αλλήλους ως εαυτόν. Ή όπως το πίστευε και μη ερεύνα, μια μικρή κουκκίδα αλλάζει όλο το νόημα – μεγάλη η διαφορά από το «Πίστευε και μη Ερεύνα» (παρόλα αυτά)! Ποτέ λοιπόν δεν ολοκληρώνουμε και δεν αποδεχόμαστε πως η λέξη και η έννοια του φιλότιμου δεν υπάρχει σε άλλους λαούς γιατί ίσως εκεί είναι αυτονόητη και δεν χρειάζεται να ανακαλυφθεί. Κάτι που θα μας έκανε αντί να καμαρώνουμε μάλλον να ντρεπόμαστε. Γιατί ξεχωρίζει ο φιλότιμος; Γιατί ζει και αναλαμβάνει το βάρος αυτών που δεν θα κάνουν οι υπόλοιποι. Έχει ακόμα λοιπόν ακόμα μια έννοια η λέξη και όχι τυχαία συνοδεύεται από τη βρισιά που ακούμε σε οποιοδήποτε χώρο και χαρακτηρίζει το βλάκα σε προχωρημένη μορφή.
Έξυπνος και καταφερτζής λοιπόν ο Γερμανός κατάφερε να διακρίνει και να χρησιμοποιήσει υπέρ του αυτή την παράμετρο. Απέκλεισε τους μη φιλότιμους. Και δημιούργησε ένα σύνολο που ήταν έτοιμο να θυσιάσει το προσωπικό όφελος για χάρη του συνόλου. Σπουδαίο επίτευγμα. Άλλαξε θέσεις και ρόλους στους παίκτες κι αυτοί το αποδέχτηκαν. Οι γνώστες φυσικά τον έκραξαν, μα ο Χαριστέας εξτρέμ, ο Γιαννακόπουλος αριστερά, ο Γιούρκας στόπερ; Κι όμως είχε αντιληφθεί πολύ καλά πως ο Έλληνας όταν πειστεί για ένα σκοπό και ενώσει τις δυνάμεις του τότε είναι ικανός για τα πάντα. Αν αληθεύει πως ήταν άνθρωπος που λατρεύει την ιστορία και τα διδάγματά της δεν θα ήταν δύσκολο να το αφουγκραστεί. Και πέτυχε. Και μισήθηκε που πέτυχε γιατί άλλαξε ισορροπίες και με τον τρόπο του χτύπησε όλα τα κακώς κείμενα του Νεοέλληνα. Οι επιλογές παικτών ήταν αυτές των αποτυχημένων του εγχώριου πρωταθλήματος. Μα το σύστημα που εμφάνιζε ως επιτυχία κάποιους διαφορετικούς τρόπους και πρότυπα πως ήταν δυνατόν να το αποδεχτεί αυτό; Απέκλειε τους δήθεν αριστούχους και προωθούσε τους ταπεινούς, τους διωχθέντες.
Πως ήταν δυνατόν να πετύχει;
Ο Ολλανδός το παρακάνει. Ενώ βαδίζει στο ίδιο μονοπάτι και πριν την πανδημία έβλεπες μετά από καιρό την Εθνική να παίρνει αποτελέσματα ξανά (εκεί η μάζα αποθεώνει και όσοι δεν συμφωνούν με τις πρακτικές δεν αντιδρούν δημόσια έστω για λίγο) και το σπουδαιότερο να έχει μια εικόνα στο γήπεδο που σε έκανε να θέλεις να ξαναδείς παιχνίδι της, να αναλύσεις. Αυτός ο “τρελός” πάει ένα ακόμα βήμα παραπέρα.
Θέλει να αλλάξει συνολικά την αντίληψη μας. Δεν αρκεί το φιλότιμο. Ζητάει ανάληψη ευθύνης. Και πολλαπλούς ρόλους. Τρόπους συμπεριφοράς μέσα και έξω από το γήπεδο που ευνοούν συγκεκριμένη φιλοσοφία και δράση. Αξιοκρατία. Διαβάζεις στο ρεπορτάζ της Εθνικής πως θέλει επίσης να αλλάζει τις διαστάσεις του γηπέδου ανάλογα με τη φάση του παιχνιδιού όπως εφάρμοσε η Ολλανδία, ο Άγιαξ, η Μπαρτσελόνα αργότερα.
Κόουτς τι πας να κάνεις;
Εδώ είναι Μεσόγειος.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Κόουτς, η έννοια του χώρου είναι στο DNA του δικού σας λαού. Όχι του δικού μας. Τουλάχιστον όχι με τους ίδιους όρους. Κι εσείς ζητάτε κάτι που θέλει συνεργασία και ξεπερνά το φιλότιμο.
Οι Ολλανδοί για να επιβιώσουν αναγκάστηκαν και κατάφεραν να συμβιώσουν ειρηνικά με τη φύση. Ζουν αρκετά μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού, χάρη σε εκπληκτικές επινοήσεις και κατασκευές. Για το πρόβλημα βρήκαν λύση ή πιο σωστά το πρόβλημα το ίδιο έγινε η λύση αφού ακριβώς αυτές τις συνθήκες χρησιμοποίησαν ως και τεχνητά κάστρα για να αποκρούσουν ακόμα και τους εχθρούς τους όταν περίμεναν εισβολή στα εδάφη τους. Εκεί δεν υπάρχουν βουνά. Και έμαθαν εξαιρετικά την αφαίρεση. Γιατί κάθε εκατοστό χώρου είναι πολύτιμο.
Στον τόπο μας η θάλασσα είναι δίπλα μας αγκαλιά ανοικτή. Και ο ουρανός επίσης. Τα βουνά και τα δάση. Όχι μόνο δεν είναι πρόβλημα αλλά είναι και ευλογία το περιβάλλον. Σε τέτοια ίσως δόση που όχι μόνο δεν μάθαμε να το εκμεταλλευόμαστε υπέρ μας, αφού δεν έχουμε καν την ανάγκη και να συνεργαζόμαστε, αλλά έχουμε περίσσευμα και για να καταστρέφουμε.
Πιο σωστά Κόουτς, αν εσείς μάθατε το πρόβλημα να γίνεται ευλογία, εμείς είμαστε τόσο πλούσιοι που μάθαμε την ευλογία να γίνεται πρόβλημα. Έτσι μπαζώνουμε πρόχειρα τα ποτάμια, χτίζουμε μέσα στα δάση αφού τα έχουμε κάψει πρώτα για μια αρπαχτή, κι όταν πνίγεται ή καίγεται ο κόσμος έχουμε ανακαλύψει και τους υπεύθυνους πριν ακόμα συμβεί το κακό.
Μάλιστα ούτε έρευνα δεν χρειάζεται. Είναι πρώτα ευθύνη του Θεού – θεομηνία – με τον οποίο δε μπορούμε να τα βάλουμε γιατί και ισχυρός είναι και καλό να μην φανούμε και αχάριστοι μαζί του γιατί δεν ξέρεις πως μπορεί ο Πατέρας να το πάρει. Όποτε μετά πάμε στο απρόσωπο
Κράτος. Το Κράτος ευθύνεται και τι κάνει το Κράτος. Αν δεν έχετε ενημερωθεί, μετά το Θεό είναι το Κράτος στον τόπο μας και μάλιστα μερικές φορές είναι πολύ βολικό και ενώνονται οι δυο τους σε μια μορφή θεοκρατίας κι αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να βρούμε στα δύσκολα κι άλλους εχθρούς- υπαίτιους των δεινών μας.
Ναι θα πείτε και το γνωρίζουμε πως όλα αυτά είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αλλά δεν θα καταλάβετε ποτέ πως αυτό το εμείς οι ίδιοι όταν τα πράγματα πάνε καλά και περνάμε ωραία το αποδεχόμαστε. Στα δύσκολα όμως και σε ότι ακολουθεί την πονηριά και την ασυνέπειά μας έχουμε βρει ένα κόλπο να γίνεται το άλλο.
Εσείς ξέρετε να παίζετε τα φαντάσματα;
ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ
Κόουτς εδώ τα πράγματα είναι τακτοποιημένα. Γνωρίζουμε τους καλούς και τους κακούς. Οι καλοί είναι οι δικοί μας και οι κακοί οι άλλοι. Κι αυτό ξεκινάει από την πρώτη, τη βασική ομάδα μας, την οικογένεια και συνεχίζεται αυτή γνώση που σίγουρα εσείς δεν έχετε. Στα πολιτικά κόμματα, τις ποδοσφαιρικές ομάδες, παντού σε κάθε εκδήλωση.
Η μητέρα που το παιδί της κακοποίησε βάναυσα ένα σκυλί ενώ υπηρετούσε ως στρατιώτης τη χώρα του δικαιολόγησε το παιδί της. Το γνωρίζει αυτή το παιδί της είπε και δεν φταίει. Τα έβαλε με τον κακό τον κόσμο που το κατηγορεί. Στο σχολείο αν ο γιος μου δείρει το άλλο παιδί είναι μάγκας. Αν τις φάει είναι κακοποιημένος. Ο καθηγητής είναι καλός ή καλός ανάλογα με τα χατίρια και τον καλό ή κακό βαθμό που θα πάρει ο μαθητής. Καλοί άνθρωποι και φίλοι είναι αυτοί που έχουν τον άλλο καλό άνθρωπο και φίλο που έχει ένα γνωστό του γνωστού που θα βολέψει- τακτοποιήσει το παιδί μας. Αλλιώς είναι εχθρός. Πολιτευτής δεν είχε κανένα πρόβλημα να καταγγείλει το κυβερνόν κόμμα του οποίου υπήρξε χρόνια στέλεχος γιατί δεν διόρισε το παιδί του, όπως συνέβαινε χρόνια με τα μέλη της οικογένειας του.
Το παιδί, αχ το παιδί Κόουτς.
Έχει ρόλο, προορισμό και είναι καθορισμένη η πορεία του από την ημέρα που γεννήθηκε. Με βάση τα στενά όρια της μικρό ομάδας. Έτσι του επιβάλλεται η επιλογή, το όριο που θα κινηθεί γιατί προορίζεται για συγκεκριμένο σκοπό με ένα πολύ βασικό κριτήριο- τι θα πει ο κόσμος αν.
Είναι πετυχημένο όταν εκπληρώσει τις επιθυμίες των γονέων – και κρίνεται μόνιμα για αυτό όσο ζουν. Αυτοί γνωρίζουν. Έτσι ζει τη ζωή των άλλων σαν σε θέατρο με ρόλο που πολλές φορές δεν του ταιριάζει κι ούτε έχει το δικαίωμα να αλλάξει.
Κι εσείς ζητάτε πολύπλοκες λειτουργίες στο γήπεδο, πιθανόν στο τέλος να ζητήσετε όπως ο Δάσκαλος σας ο Κρόιφ και εναλλαγή θέσεων και ρόλων στο γήπεδο. Μα εδώ εμείς έχουμε συγκεκριμένες επιλογές. Από τις ακαδημίες το διδάσκουμε. Ο επιθετικός είναι επιθετικός – ταλαντούχος δηλαδή. Γιατί ο μη ταλαντούχος είναι ο αμυντικός. Στην καλύτερη περίπτωση έχουμε και μέσους αλλά με την ίδια τοποθέτηση. Επιθετικούς μέσους ταλαντούχους αμυντικούς μέσους μη ταλαντούχους. Ε το παιδί μου το ταλαντούχο θα το βάλετε κύριε άσχετε προπονητή στην άμυνα ; Ή και στην επίθεση που βρίσκεται οφείλει να αμύνεται; Και γιατί ζητάτε από τον αμυντικό να επιτεθεί; Αφού δεν μπορεί, μπορεί όμως πολύ καλά να καταστρέφει γιατί το αγχώνετε και το εμφανίζετε ως μη ικανό στο γήπεδο;
Αλήθεια πήγατε σε παιχνίδι ακαδημιών; Έχουμε κάτι πολύ δυνατά μεγαλόσωμα παιδιά που ξεχωρίζουν από τα άλλα και τα βάζουμε στην άμυνα και καθαρίζουν κάθε φάση. Έχουμε και γρήγορους στην επίθεση που τους πετάμε μπροστά την μπάλα και κλέβουμε με μαγκιά τη νίκη.
(Αυτό το χρησιμοποιήσαμε πολλά χρόνια και στην πολιτική και το διατηρούμε όποτε χρειαστεί σαν κόλπο. Είχαμε δυνατά παιδιά – όχι ιδιαίτερα ικανά που καθάριζαν κάθε “κίνδυνο”, με βία, τρομοκρατία και επιθέσεις σε κάθε επίπεδο. Ε μετά είχαμε τους έξυπνους, γρήγορους τεχνίτες που έκλεβαν τις νίκες. Με νοθεία, αποστασίες, ακόμα και με στρατιωτικό νόμο. Είναι οι ίδιοι δυνατοί που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή και έδερναν και σκότωναν. Και μετά τον πόλεμο ήταν οι έξυπνοι και γρήγοροι που βρέθηκαν πάλι στα πράγματα και συνεχίζουν τα εγγόνια τους).
Εκεί έχουμε και προπονητές που θα σας μάθουν πολλά. Δεν χρειάζεται να αναλύσετε μετά το παιχνίδι εσείς, γιατί κοινοποιούν με λεπτομέρειες πως πήραν μεγάλη νίκη τα Κ-10 τμήματα τους, σύστημα, συνδυασμούς, τακτική, όλα θα τα βρείτε μπροστά σας. Είναι μεγάλοι προπονητές που μπορούν να σας διδάξουν πολλά, είναι πολυνίκες και οι γονείς τους αγαπούν πολύ. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχουν τον τρόπο να φτάνουν σε μεγάλες νίκες και κούπες σε αντίθεση με εσάς που χρειάζεστε χρόνο μέχρι να δημιουργήσετε αυτό που ίσως καταφέρετε που μπορεί και να μην το θέλουμε. Γιατί χαλάτε την συνταγή.
Κόουτς συγνώμη για το θράσος αλλά δεν μπορώ να μην σας το πω ελληνικά και δεν εκφράζεται αλλιώς: Που πας ρε Κάρα (Φαν) Μήτρο.
ΕΥΘΥΝΗ
Έτσι από την πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά μας είναι προστατευμένα στη γυάλα που μπορούν να κινηθούν ώστε να μεγαλώσουν και να ευτυχήσουν όπως εμείς θέλουμε. Και τα αγαπάμε πολύ ώστε να τους αφήσουμε την ευθύνη. Για αυτό και επιλέγουμε τα ρούχα τους, τα ντύνουμε. Τους διαβάζουμε εμείς τα μαθήματα τους και συχνά θα ακούσετε τη φράση περάσαμε στο πανεπιστήμιο τάδε – μαζί γονέας και παιδί. Όταν κάτι πάει στραβά στους βαθμούς, στη συμμετοχή, με τον καθηγητή, τον προπονητή, πάμε εμείς να τσακωθούμε και να βρούμε το δίκιου του αγαπημένου μας σπλάχνου. Έχουμε επίσης πάλι την επιλογή του γνωστού του γνωστού να συνετίσει.
Γνωρίζω πως στη χώρα σας τα παιδιά οργανώνουν μόνα τις εκδρομές τους, διαβάσαμε με έκπληξη το πως λειτουργούν ελεύθερα τα παιδιά στην ακαδημία του Άγιαξ οργανώνοντας τις υποχρεώσεις και το χρόνο τους. Εδώ ακόμα και την τελετή του γάμου και το γαμήλιο ταξίδι τα κανονίζουμε εμείς. Οι γονείς αφού επιβληθούμε στους γονείς του άλλου παιδιού.
Κόουτς το ποδόσφαιρο που ζητάτε είναι ποδόσφαιρο ευθύνης. Όμως την ώρα που παίζετε το παιχνίδι δεν είναι οι γονείς εκεί να την αναλάβουν. Κι αν το αλλάξετε αυτό, να μην φταίνε και τα φαντάσματα που προαναφέραμε αν κάτι πάει στραβά, θα σας κατηγορήσουν πάλι.
Ελευθερία στον τόπο μας είναι το να κάνω ότι θέλω. Πάλι μπροστά μας η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή, είμαι ελεύθερος να κάνω ότι θέλω όταν αναλαμβάνω και την ευθύνη των πράξεων μου πάντα παραλείπεται. Γνωρίζετε πολύ καλά πως ελευθερία σημαίνει και άγχος πολύ περισσότερο όταν η ευθύνη δεν μοιράζεται σωστά και δεν διδάσκεται από την μικρή ηλικία. Και σε εμάς η δόση – κι αυτή η δόση είναι πάλι υπερβολική. Είναι η μηδαμινή όπου αναλαμβάνουμε εμείς τα πάντα και “ακρωτηριάζουμε” τα παιδιά. Ή υπέρογκη και αβάσταχτη για τα παιδιά που αναλαμβάνουν την ευθύνη να πετύχουν όσα εμείς δεν πετύχαμε.
Τα περιορίζουμε στην φαντασία, την ντρίμπλα, την μονομαχία. Ακούς το “διώξε, να φύγει, πάρε κάτι“. Ζητάτε λοιπόν ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας και ευθύνης.
Στον τόπο μας είναι πολύ πιθανό λοιπόν να δεχτείτε ως ερώτηση σε συνέντευξη τύπου ή να το δείτε και σε πρωτοσέλιδο. Μια φράση που είναι μόδα αυτό τον καιρό.
Είστε (για την Ελλάδα) σίγουρα προπονητής;
Κόουτς μακάρι να πετύχουν οι ιδέες σας – αυτό δεν σημαίνει πως θα ευτυχήσετε ή πως θα αναγνωριστεί το έργο σας. Εδώ ο Έλληνας πετυχαίνει μακριά από τον τόπο του σε κάθε χώρο ή εξοστρακίζεται όπως στην αρχαιότητα με τους ικανούς. Ή θανατώνεται επίσης.
Μας αρέσουν πολύ τα θαύματα – κυρίως των από μηχανής θεών. Δεν πολυπιστεύουμε στις έννοιες που εσείς πρεσβεύετε. Ίσως μετά από μια νίκη να σας θεωρήσουν κι εσάς Θεό και μετά την ήττα απατεώνα. Φυσικά το έχετε ζήσει ήδη στο ποδόσφαιρο, εδώ έχουμε όμως μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια. Με ένα ιδιαίτερο δικό μας τρόπο εξαφανίζουμε τους άξιους.
Ναι είναι στη φύση του ανθρώπου και το διδάσκει η ιστορία του Χριστού, το μεθυσμένο πλήθος διάλεξε τον Ληστή. Το διδάσκει επίσης η ιστορία του Σωκράτη, έτσι συμβαίνει με τους μεγάλους Δασκάλους.
Θα είναι επίσης όμως χρήσιμο για να μας κατανοήσετε να μελετήσετε τον Κολοκοτρώνη, τον Καποδίστρια. Τον Βενιζέλο, τον Καζαντζάκη. Τον Λαμπράκη. Τα έργα και την τύχη τους. Κάθε μορφή που με αγάπη, αγώνα ως ανώτερη ύπαρξη θέλησε να αλλάξει την μοίρα αυτού του υπέροχου τόπου.
Ο πρώτος της σχολής σας που δίδαξε και κατάφερε να εφαρμόσει όσα πρεσβεύει η σχολή σας στη χώρα μας, ο αείμνηστος Φράντισεκ Φάντροκ, δεν κέρδισε τίτλο, τους χάρηκαν αυτοί που ακολούθησαν με τη δική του δουλειά. Ακόμα τον θαυμάζουμε και όλοι μιλούν ακόμα για το καινοτόμο, όμορφο ποδόσφαιρο που παρουσίασε εκείνη η Α.Ε.Κ. του 1975-1979. Παρόλα αυτά δεν έφυγε ως πετυχημένος από το σύλλογο.
Στην ίδια ομάδα έφυγε σε δυο μήνες προπονητής με αντίστοιχες ιδέες, δεν πρόλαβε καν να εργαστεί ουσιαστικά. Όταν ζήτησε να εφαρμοστούν πλάνα που ξεβόλευαν από πάγιες θέσεις και πόστα με περιορισμένες ευθύνες και ρόλους στο γήπεδο. Είμαστε αρκετοί που θα ήθελαν να πετύχει άνθρωπος με τις ιδέες σας για να πάμε ένα βήμα μπροστά. Δεν αφορά μόνο το ποδόσφαιρο όταν μπορείς να συλλάβεις την πραγματική του διάσταση , ως έκφραση και μορφή δημιουργίας και τέχνης.
Ίσως έτσι μια μέρα ανοίξει ο δρόμος για να δούμε να δουλεύει εδώ και ο πιο “τρελός” αυτού του θαυμαστού κόσμου.
Ο Μπιέλσα!
