ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ... Στη χώρα της μούντζας και του ρε!
Adio Dieci… Αντίο Δεκάρι
Επιτίτλιο σχόλιο Ιταλικού περιοδικού, που έφθασε σε μένα μεταφρασμένο και που θα έπρεπε ν’ αξιοποιήσω μεταφέροντας το με Ελληνοπρεπή μανδύα σε περιοδικό της εποχής, στα μέσα της δεκαετίας του ’90.
Νέες τάσεις, φιλοσοφίες και συστήματα αναδείχνονται στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, που προάγουν ένα ολιστικό πλαίσιο συναντίληψης των απανταχού προπονητών που προβάλλουν το δόγμα… ‘ένας για όλους και όλοι για έναν’ με συστατικά στοιχεία, την ομαδικότητα, την πειθαρχία, των αλληλοκάλυψη, την αέναη και μεγάλης εμβέλειας κίνηση των ποδοσφαιριστών μιας ομάδας.
Το pressing κυριαρχεί παντού. Είναι το στοιχείο εκείνο, που απομονώνεται απ’ τα πραγματιστικά και εννοιολογικά χαρακτηριστικά μιας γενικότερης στρατηγικής, φιλοσοφίας και ανάπτυξης συστημάτων τακτικής και αποκτά αυτόνομη ιδιοσύσταση, μεγεθύνεται και εξαπλώνεται παντού.
Μαζί με το πρέσινγκ που αποσπάται και ‘δραπετεύει’, απ’ τα μέχρι τότε συνήθη ποδοσφαιρικά συστήματα, απομακρύνεται απ’ το σύγχρονο ποδόσφαιρο η ευφυΐα και η οξυδέρκεια, που αποτελεί την αιχμή της πρώτης, η ευρηματικότητα και η φαντασία, που δίνουν ονειρικές διαστάσεις στο λαοφιλέστερο των ομαδικών αθλημάτων σαν ένα συναρπαστικό σπορ και κοινωνικό θέαμα θεατρικής φύσης.
Το σύγχρονο ποδόσφαιρο δεν χρειάζεται πλέον ‘στρατηγούς’ αλλά σκληροτράχηλους ‘στρατιώτες’ με βιονικά χαρακτηριστικά και ο τελευταίος μεγάλος των πάγκων Άριγκο Σάκκι δίνει αποσταομωτικά απάντηση σε σχετική ενημέρωση δημοσιογράφου…:
-Μα πως θα κατεβείτε στον αγωνιστικό χώρο να παίξετε ‘χωρίς δεκάρι’…
-Αν μου λείψει το ’10’ (Αντσελότι…) έχω το 12, το 13 ή το 14..!
Εκεί στο μέσο της δεκαετίας του ’80 αναδύεται η Μίλαν του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου και ο Σάκκι ο κυριότερος εκφραστής αυτής της άποψης για το ποδόσφαιρο, μετά τον Χελένιο Χερέρα και τον Ρίνους Μίχελς των δεκαετιών ’60 και ’70 αντίστοιχα με τις ομάδες της Ίντερ και του Άγιαξ.
Οι μεγάλοι άσσοι του παρελθόντος για την ‘Σκουάντρα Ατζούρα’, ποδοσφαιρικές ιδιοφυΐες, που οδήγησαν την εθνική ομάδα της χώρας τους και βεβαίως τους συλλόγους τους σε περγανείς θριάμβους σχεδόν εξαφανίσθηκαν απ’ τους αγωνιστικούς χώρους. Για την δεκαετία που ακολούθησε αυτής της παγκόσμιας πρωταθλήτριας του ’82 και της μεγάλης Μίλαν μετά το ’85, αυτή του ’90, η Ιταλία θα πορευθεί με τον Ρομπέρτο Μπάτζιο και Αλεσάντρο Ντελπιέρο και μέχρι το μέσο της επόμενης, με τον Αντρέα Πίρλο, το τελευταίο μεγάλο ’10άρι’ για το Ιταλικό ποδόσφαιρο.
Στις δεκαετίες του ’60 και ’70 βρίσκουμε στην γειτονική χώρα και μέχρι το ’85, που το Ιταλικό ποδόσφαιρο ‘καθυποβάλλεται’ και καθυποτάσσεται’ απ’ το αιρετικό πνεύμα του Αρίγκο Σάκκι και την επικυριαρχία της Μίλαν Πανευρωπαϊκά, αυθύπαρκτα ταλέντα, εμβληματικές μορφές, τους Σάντρο Ματσόλα, Τζιάνι Ριβέρα, Φροίνιο Καπέλο, Τζιανκάρλο Αντονιόνι και άλλους αναδυόμενους άσσους αυτών των περιόδων.
Στην Ελλάδα την δεκαετία του ’50 κυριαρχούν ο ‘ερυθρόλευκος’ Θανάσης Μπέμπης, ο ‘πράσινος’ Γιάννης Παπαντωνίου και ο ‘κιτρινόμαυρος’ Κλεάνθης Μαρόπουλος. Οι δύο τελευταίοι αργότερα ως προπονητές ήρθαν και στην Χαλκίδα. Την δεκαετία του ’60 ο Μίμης Δομάζος και για λόγο ο Ηλίας Υφαντής. Για το ’70 Γιώργος Δεληκάρης και Γιώργος Κούδας και βέβαια ο μέγιστος όλων Βασίλης Χατζηπαναγής. Αυτή του ’80 προσπαθούν και διακρίνονται, ο Λάκης Παπαϊωάννου του Ηρακλή Θεσσαλονίκης και ο Κώστας Αντωνίου. Το ’90 κυριαρχεί ο Βασίλης Καραπιάλης, που προσπαθούν ν’ ακολουθήσουν μάλλον ανεπιτυχώς οι Γιώργος Τουρσουνίδης του ΠΑΟΚ, Πάρης Γεωργακόπουλος και Κώστας Φραντζέσκος του Παναθηναϊκού. Μετά το ’95 και μέχρι τα μέσα της επόμενης ο Βασίλης Τσιάρτας. Σήμερα ο Κώστας Φορτούνης…
Όλοι πολύ μεγάλοι ποδοσφαιριστές, όμως μοναδικοί με την έννοια του ΕΠΙΤΕΛΙΚΟΙ ΧΑΦ, ατόφια 10άρια όλων των εποχών οι ΜΠΕΜΠΗΣ-ΔΟΜΑΖΟΣ-ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΗΣ-ΤΣΙΑΡΤΑΣ.
Αποφώνηση, τίτλοι τέλους και αποχαιρετισμός στο ’10ΑΡΙ’ όπως το γνωρίσαμε κυρίως στο διεθνές ποδόσφαιρο.
Τα ’10άρια’ μέχρι το ’80 είχαν ρόλο καθαρά επιτελικό. Αντιπροσωπευτικά Άλαν Μπολ (Αγγλία)-Γκύντερ Νέτσερ (Γερμανία)-Ασένσι (Ισπανία)-Βαν Χάνεγκεμ (Ολλανδία)-Λακόμπ (Γαλλία). Σήμερα ο ρόλος τους είναι κυρίως εκτελεστικός…
