‘Η ΜΝΗΜΗ ΔΑΚΡΥΖΕΙ’: Παράγοντες τότε και σήμερα… (μέρος Α)

Στη διαδρομή των δεκαετιών και μέχρι των ημερών μας, παρελαύνουν δεκάδες ονόματα ποδοσφαιρικών παραγόντων. Αναφέρονται ονομαστικά οι περισσότεροι εξ αυτών, για όσους φρόντισε η στοματική παράδοση και ο γραπτός λόγος. Πιστεύουμε ότι οι σημαντικότεροι μέσα απ’ τις σελίδες αυτού του βιβλίου, παίρνουν θέση στην ιστορία την ποδοσφαιρική αυτού του τόπου. Όπου είναι δυνατόν καταγράφεται η δραστηριότητα τους απ’ την εποχή του Τάσου Περγόπουλου στα 1918 μέχρι τις μέρες μας.

Οι παράγοντες τα πρώτα χρόνια που εμφανίζεται το ποδόσφαιρο της Χαλκίδας, είναι επιφανή μέλη της τοπικής κοινωνίας. Μορφωμένοι αστοί και επαγγελματίες υψηλής εισοδηματικής τάξης. Επιχειρηματίες και έμποροι. Αργότερα όταν το ποδόσφαιρο γνωρίζει λαϊκή εξάπλωση και αναγνώριση, συναντάμε και εκπροσώπους απ’ όλη την ταξική διαστρωμάτωση.

Θα ήταν πλεονασμός και ανούσια ανακύκλωση να επανέλθουμε και να μπούμε στη λογική που επιτάσσει η ονοματολογία. Θα είχε ενδιαφέρον να παρουσιάσουμε, ομοιότητες και διαφορές των τότε και των σημερινών παραγόντων. Διαπιστώνουμε ότι μέχρι το ’68 που αναλαμβάνει ο Τάσος Καμπούρης, το ρεύμα του παραγοντισμού, διατηρεί τη δική του αύρα και το χαρακτηρίζει μια ομοιομέρεια και μια κοινή σύσταση κινήτρων και προϋποθέσεων, όσων διατίθενται στην υπηρεσία του ποδοσφαιρικού αθλητισμού. Η άδολη αγάπη για το χρώμα, την ιστορία και την καταγωγή είναι κυρίως ο λόγος ταύτισης παράγοντα και σωματείου.

Ύστερα μετά το ’68 διακρίνουμε τον παράγοντα ‘εν δυνάμει’, προπονητή ή πολιτευτή, που προσεγγίζει συνήθως και απομιζά φορτία δημοσιότητος. Τις δεκαετίες ’70 και ’80 ο παράγοντας είναι ‘ξερόλας’ έχει ‘ύφος’ και ασκεί εξουσία. Τις δεκαετίες του ’90 και του 2000, οι παράγοντες χαμηλώνουν τους τόνους. Γίνονται μοναχικοί επαίτες και όσο προχωρούμε συνοδοιπόροι μιας διαρκούς κρίσης και περισσότερο δυσεύρετοι.

Τις παλιές εποχές οι παράγοντες ήταν αξιοσέβαστά πρόσωπα, απολαμβάνοντας της εκτίμησης, της αναγνώρισης και της ευγνωμοσύνης αθλουμένων και φιλάθλων.

Σήμερα όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ένας σύγχρονος ποδοσφαιρόπληκτός:

‘Ο ποδοσφαιρικός παράγοντας είναι ένας συνειδητοποιημένος μαλάκας… που διαθέτει χρόνο και χρήμα για να τρέφει τη μισαλλοδοξία των μελλοντικών υβριστών του’.

Αν το καλοδείς το ζήτημα ‘παράγοντας’ είναι μια αφηρημένη έννοια, χωρίς επαγγελματική συγκρότηση, όσο αφορά την ενασχόληση του με τον αθλητισμό. Πολλοί εξ αυτών ‘χρήζονται’ παράγοντες. Το οικονομικό μέγεθος είναι το στοιχείο της αναγνώρισης τους. Μεγιστάνες του πλούτου, ‘αυτοκράτορες’ των θαλασσών και μεγαλοεπιχειρηματίες.

Βλέπουμε στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’30 και λίγο πριν, μια σύγκλιση οικογενειών με στόχο την ίδρυση και αμέσως μετά την εκλογή των πρώτων διοικητικών συμβουλίων στον Ολυμπιακό Χαλκίδος.

Οι ‘Σταύρου’ με τον Δημήτρη και τον Γιάννη, οι ‘Χαλβατζήδες’ με τον Γιάννη, τον Αλέκο και τον Χρυσόστομο, οι ‘Ναστέοι’ με τον Γιάννη και τον Φίλιο και οι ‘Μουντριχέοι’ με τον Γιάννη και τον Κώστα. Στα πρώτα ιδρυματικά μέλη και ο Γιάννης Λιώρης, πρέπει να ήταν ο ταβερνιάρης χαμηλά μετά το τζαμί. Μαθητής Γυμνασίου, είχα δουλέψει σ’ αυτήν την ταβέρνα.

Αν τον Ολυμπιακό τότε διοικούσαν τα ‘αστικά τζάκια’ της εποχής, σε μια ομοιογενή σύμπτυξη, στην ‘Ένωση’ διακρίνει κανείς μια ‘επαγγελματική ομοιογένεια’ σε επίπεδο συντεχνίας. Επαγγελματίες κυρίως και μαγαζάτορες. Ο Ζήσης Αθανασιάδης, ο Σπύρος Δριτσαλόπουλος, ο Νέστορας Ζορμπαλάς και άλλοι σπουδαίοι της εποχής. Στην ΑΕΚ Χαλκίδος και την Προποντίδα κυριαρχεί το στοιχείο της κοινής καταγωγής της προσφυγικής, που συνενώνει κυρίως τον εργατόκοσμο και τους μικροκαταστηματάρχες των περιοχών που ακμάζει το προσφυγικό στοιχείο.

Στην ΑΕΚ αυτά τα πρώτα χρόνια της ποδοσφαιρικής της πορείας, ‘οι Μιχαηλίδηδες και οι Αναστασιάδηδες’ βηματίζουν στο πλευρό της, ενώ στην Προποντίδα του ’30 ο Γιάννης Παπαγρηγορίου κινεί τα νήματα στην προσφυγική ποδοσφαιρομάνα. Η Κλεοπάτρα Λυμπέρη στο βιβλίο της, ‘ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ’, τον αναφέρει σαν ένα νεαρό δραστήριο και ενθουσιώδη ποδοσφαιρικό παράγοντα, που ασχολήθηκε με τις δημόσιες σχέσεις και των δυο ομάδων καταφέρνοντας να προκαλέσει το ενδιαφέρον των Αθηναίων που έσπευσαν να βοηθήσουν.

Στην Κατοχή, σκλαβιά και φοβέρα. Ύστερα μετά την Απελευθέρωση στον Ολυμπιακό ο Αλέκος Πάνος και μαζί του ο Δημήτρης Δεμερτζής, ο Ηλίας Κοέν και ο Μιχάλης Τριμάνης. Στην ‘Ένωση’ ο Γιώργος Καραλιώτης και ύστερα ο Σπύρος Καπνίσης, ο Βασίλης Τουλούμης και ο Κώστας Χαραμαντίδης. Στην ΑΕΚ οι ‘Καλτσίδηδες’ Γρηγόρης και Χαρίτων και οι Χρήστος Παπαγεωργίου (Τσώνος), Νίκος Νικολούσης, Γιάννης Θεοδωρίδης, Χάρης Αναστασιάδης, ο Γιώργος Αγγελίδης και ο Θανάσης Γαβριήλ. Στην Προποντίδα ο Ιωακείμ Στράτος, ο Θρασύβουλος Κεϊσόγλου, διευθυντής του υφαντουργείου και ύστερα ο αντικαταστάτης του Θεμιστοκλής Χαλικιάς.