Φτωχογειτονιά η Καναπίτσα! Μια ‘μικρή Δραπετσώνα’ στην άκρη της τότε γνωστής Χαλκίδας! Ένα γραφικό ψαρολίμανο. Άνθρωποι τραχείς, αγριωποί, ηλιοκαμένοι! Απ’ το δειλινό ετοίμαζαν τα παραγάδια, γύρω στα μεσάνυχτα τα ‘ρίχναν και με το πρώτο χάραμα τα μάζευαν. Τα τελάρα φεύγουν για την ‘αγορά’ αλλά και για τις φτωχογειτονιές της Χαλκίδας. Πίσω το ξεψάρισμα και το μπάλωμα των διχτυών…
Ένα απ’ τα γραφικότερα κομμάτια της πόλης, που ακόμη και σήμερα κρατάει τους ρυθμούς του και τα χρώματα του. Τις γεύσεις και τ’ αρώματα του, μόνο που η ‘εκμηχάνιση των μέσων’ έχει αντικαταστήσει τον πατροπαράδοτο τρόπο ψαρέματος. Βλέπεις η πρόκληση των καιρών! Και τα παιδιά… πολλά παιδιά εκείνη την εποχή! Πως και που να διοχετεύσεις την ενέργεια τόσων νέων..;
‘Κυριακή ήταν πάντοτε λίγο βουβή στην Καναπίτσα. Έφευγαν όλοι έβαζαν τα καλά τους τα κουστούμια, έβαζαν και λίγη μπριγιαντίνη στα μαλλιά, κύριοι με τα όλα τους για μια μέρα. Το γήπεδο, ζωντανό και παλλόμενο περίμενε τους οπαδούς. Να ζητωκραυγάσουν, να κουβεντιάσουν μεταξύ τους, να γευτούν την δική τους αθλητική γιορτή. Άδεια τα στενά σοκάκια, άδειο και το καρνάγιο, άδειο και το Κουρέντι από παιδιά και ζωντανά. Μονάχα στις παράγκες ολόγυρα να κυλούν τα ρυάκια από τα νερά των μπουγάδων. Οι φωνές που ενισχύουν την επιτυχία των επιθετικών της εντεκάδας, ίσα που ακούγονταν’.
Έτσι θυμάται και αναπολεί εκείνα τα Κυριακάτικα απογεύματα ο Δημήτρης Δεμερτζής και μας παρασέρνει στην νοσταλγία αλλοτινών εποχών.
Ήταν λοιπόν ο Αντώνης Κούρτης και οι Χρήστος και Παναγιώτης Χριστοδούλου, οι πρώτοι και μαζί μ’ αυτούς ο Τάσος Πετρόπουλος, ο Θοδωρής Καρκαντελίδης και ο Σωτήρης Ξεφτεράκης και άλλοι πολλοί. Όλη η ‘Καναπίτσα’ στο πόδι. Μικροί και μεγάλοι. Άνδρες και γυναίκες. Ο Δήμος του παραχώρησε την έκταση στο ‘φανάρι’. Ύστερα με τέτοια μαζικότητα και συμμετοχή όλα ήταν εύκολα γι’ αυτούς τους σκληροτράχηλους αχθοθαλασσίτες με τα ροζιασμένα χέρια! Τσάπες, τσουγκράνες και δρεπανοειδή εργαλεία, να φύγουν τ’ αγκάθια και να ισιώσει ο τόπος… Τα κατάφεραν και έγινε ο αγωνιστικός χώρος υποφερτός!
‘Στην αρχή…’ αφηγείται ο Νίκος Πετρόπουλος, γιος ενός εκ των ιδρυτών του Τάσου, ‘μάζεψαν τα παιδιά και με αυτά ξεκίνησαν. Ήθελαν μια ομάδα να τους αντιπροσωπεύει σα γειτονιά και καταγωγή. Μ’ αυτό το σκεπτικό ιδρύθηκε ο ‘Πρωτέας’ στα 1960. Οι Πετροπουλαίοι και οι Χριστοδουλαίοι, ήταν δυο οικογένειες απ’ την περιοχή, με ισχυρή θέληση να προβάλλουν τη γειτονιά τους, που υστερούσε και ήταν απ’ τις πιο υποβαθμισμένες στη Χαλκίδα. Παίξαμε στην Γ’ Τοπική απ’ το ’61 έως το ’63 νομίζω. Μετά στην Β’ Τοπική απ’ το ’63 έως το ’66. Ήταν αρχικά ένας ποδοσφαιρικός σύλλογος με μέτριες δυνατότητες’.
Το 1966 έρχονται στην ομάδα σε ανταλλαγή για την παραχώρηση στον Ολυμπιακό, του Αλέκου Πάλλη, τρεις ‘πρωτοκλασάτοι’ της δεύτερης ομάδας, ο Αποστόλης Δανίκος, ο Νώντας Παπαδέδες και ο Παρασκευάς Κοκοκύρης. Ο Γιάννης Καραμάνος ξεκίνησε απ’ τον ‘Πρωτέα’ και ο Αρίστος Χατζηφώτης ήρθε την επόμενη σαιζόν, μετατρέποντας τον φτωχικό ‘Πρωτέα’ σε σύλλογο ‘αστεράτο’.
Έγινε ευυπόληπτος για τα επόμενα χρόνια στην ‘αμφικτιονία των ισχυρών’ της Εύβοιας-Βοιωτίας και απέκτησε όνομα και προοπτική.
Κυπελλούχος της ΕΠΣΕΒ το 1974, επικρατώντας της ισχυρής Δάφνης Ερυθρών στα πέναλτυ. Ο κανονικός αγών είχε λήξει τότε 0-0. Με κεκτημένη ταχύτητα, την ίδια χρονιά φθάνουν στους ‘4’ του Εθνικού Ερασιτεχνικού Κυπέλου και αποκλείστηκαν απ’ τον ΠΑΟ Κορυφής Ημαθείας με 3-1. Είχαν μείνει τότε με οκτώ παίκτες…
Μια συγκινητική στιγμή, θυμάται στη συνέχεια ο Νώντας Παπαδέδες..:
‘Είχαμε πάει στον Άγιο Κωνσταντίνο το ’71, να παίξουμε την παραμονή μας σε αγώνα μπαράζ με τον Πανγεωργικό. Τα καταφέραμε! Στην επιστροφή μας με το πούλμαν υπήρχε συγκίνηση αλλά και ενθουσιασμός. Η ομάδα τότε είχε πολλούς φαντάρους, που περισσότερο τότε από κάθε άλλον δεινοπαθούσαν οικονομικά..!
Ο μπαρμπά-Χρήστος ο Χριστοδούλου τότε, έβγαλε σε μια στιγμή την τραγιάσκα και έκανε έρανο. Ότι έπιασε, τα μοίρασε στα φανταράκια..! Σπουδαίοι άνθρωποι γεμάτοι συναίσθημα ‘για τα παιδιά και την ομάδα’ και μεράκι για το ποδόσφαιρο…’.
Προς το τέλος της δεκαετίας μια ταλαντούχα ‘φουρνιά’ ποδοσφαιριστών:
Ο Μιχάλης Μπούρικας, σπουδαίος τερματοφύλακας και μετέπειτα επίλεκτο μέλος της τοπικής διαιτησίας, που έπαιξε και στις επαγγελματικές κατηγορίες. Ο Νίκος Καθαροσπόρης, ο Νίκος Τσαγκάρης, γνωστός με το προσωνύμιο ‘Αγγουράκιας’, επιθετικός ταχύτατος, διεισδυτικός και αποτελεσματικός στο σκοράρισμα, ο Λάμπρος Σταματούκος, ο Μανώλης Σοκορέλης, ο Σταύρος Χειμώνας (κάποια στιγμή μπάρκαρε…). Προπονητής αυτή την περίοδο ’67-’68 ήταν ο πρώην τερματόφυλακας της Προποντίδας, της ΑΕΚ Αθηνών και του Ολυμπιακού Χαλκίδος, Κίμωνας Δημητρίου.
Την ίδια περίοδο έρχεται στην ομάδα ο Βασίλης Λώλης (1968), ένα πολύ μεγάλο ποδοσφαιρικό ταλέντο, που έπαιζε με ευχέρεια όλες τις θέσεις της άμυνας και όχι μόνο και που το 1972 πήγε στον Α.Ο. ‘Χαλκίς’ με δεκατρείς χιλιάδες δραχμές και άλλες δώδεκα χιλιάδες δραχμές στοίχισε η αμοιβή του. Στην πραγματικότητα, πέρα από ‘πρακτικά’ και ‘τακτικά’ έγγραφα η μεταγραφή αυτή στοίχισε πολλαπλάσια χρήματα.
Στα όρια με τη νέα δεκαετία (’69-’70) ο ‘Πρωτέας’ γίνεται ομάδα-μαγνήτης και προσελκύει στις τάξεις του, τους ‘μικρούς’ και ταλαντούχους τότε, Μανώλη Πουλή, Νίκο Συκιώτη, Γιάννη Καββάδη, Νίκο Τσάγκα, Βαγγέλη Κοκοκύρη, Κώστα Παπαδάκη, Μέγα Βολιώτη, Γιώργο Κανατσέλο, Γιώργο Λαλανίτη, Κώστα Ενωτιάδη, τον Νίκο Αυγουστή (Κόκκινος), τον εξαίρετο τερματοφύλακα Σταύρο Λαμπρόπουλο, με πολλές διακυμάνσεις πάντως σε απόδοση του και έναν επίσης καταπληκτικό αμυντικό, τον Άγγελο Μπαρσάκη, με καταγωγή απ’ την Μακρυκάπα. Παίκτης με σταθερή απόδοση, καλή τεχνική κατάρτιση και με ποδοσφαιρική παιδεία απ’ τους εφήβους του Α.Ο. ‘Χαλκίς’. Απ’ τους προαναφερόμενους ακόμη ο Νίκος Τσάγκας, ‘κουβαλητής’ με χρονική διάρκεια στο παιχνίδι του και μεγάλη εμβέλεια κίνησης. Αγωνιζόταν στη θέση του επιθετικού χαφ.
Το 1975, τερματίζει την καριέρα του στην ομάδα της Καναπίτσας, ο σπουδαίος σέντερ-φορ αλλά και ακραίος επιθετικός του ‘Ευρίπου’ και Α.Ο. Χαλκίς, Βασίλης Τοκπασίδης.
Εκεί στο ‘πρατήριο-καφεκοπτείο’ του Νώντα, συνεχίζεται η κουβέντα και οι συνομιλητές μας αναφέρονται σ’ ένα επεισοδιακό αγώνα με τη Θήβα, περί το ’71-’72… που αρκετοί Χαλκιδέοι θυμούνται ακόμη και σήμερα! ‘Κάποιος με το Νο 3, ο Σπηλιωτόπουλος, τόλμησε ‘ο ασεβής’ ν’ αγγίξει… ‘τα ιερά και τα όσια της φυλής’ και να χτυπήσει τον Λάκη Δανίκο, παίκτη-σύμβολο για τον Πρωτέα..! Και ύστερα ‘που σε πονεί και σε σφάζει…’. Γενική σύρραξη, απ’ τις πιο ‘θεαματικές’ στην ιστορία του Χαλκιδέικου ποδοσφαίρου!
Επίσης, σ’ ένα φανταστικό παιχνίδι Πρωτέας-Ηρακλής, μεταξύ δύο ‘ημίθεων’ σε μυθολογική αναφορά, αλλά και ‘επί των αγωνιστικά πραχθέντων’ με νικητή τον πρώτο (2-1) πρέπει να ‘ταν το ’73, είχαν γίνει τρομερά επεισόδια…
Ο Άγγελος Μπαρσάκης για να γλιτώσει το κυνηγητό και το ‘ξύλο’, σκαρφάλωσε στο κοντάρι της σημαίας ψηλά… με τους διώκτες του να το κινούν πέρα-δώθε για τον ρίξουν κάτω..!
Μετά το ’70 πρόσφεραν υπηρεσίες στον σύλλογο, ο Σταμάτης Πασσάς, ο Δημήτρης Αλιφαρμάκης, ο Ανδρέας Σπανός (της γνωστής οικογενείας) και ο Φάνης Σαλεμής.
Την περίοδο ’72-’73, προπονητής στην ομάδα ήταν ο Νίκος Ζαγκόρτσης, όμως για την επιτυχία του Κυπέλου (’74), μεγάλη ήταν η συμβολή του Αλέκου Ταμπάκη, που ήταν τότε ο προπονητής μας. Στην ομάδα λίγο πριν τη συγχώνευση, είχε δουλέψει και συγχωρεμένος Θόδωρος Κουμπιάς’.
Ο Μανώλης Καστριώτης, ένας πανέξυπνος και διορατικός ποδοσφαιρικός παράγοντας, είχε προβλέψει τις εξελίξεις ‘συγχώνευσης’… αλλά και ‘επαναδραστηριοποίησης’ ή επαναφοράς αν θέλετε του Ολυμπιακού στο προσκήνιο και φρόντιζε όλο αυτό το διάστημα της παρουσίας του στα ποδοσφαιρικά πράγματα… να ‘πριμοδοτεί’ με κόκκινες εμφανίσεις τον ‘Πρωτέα’ συντηρώντας την ‘ιδέα’..!
Το 1973, κλήθηκε το Δ.Σ της ομάδας… απ’ την αστυνομία ‘να υπογράψει την παράδοση του χώρου…’ για να κατασκευασθούν αρχικά οι φυλακές… και τελικά το σημερινό 13ο Δημοτικό Σχολείο. Υποχρεώθηκε να υποκύψει στις διαταγές της τότε χούντας… Ένα ποδοσφαιρικό σωματείο, που σ’ όλη αυτή τη χρονική διαδρομή του, απ’ το ’60 και μετά, αδικήθηκε απ’ τις αρχές, και σε αρκετές των περιπτώσεων διώχθηκε. Η δημοσίευση στα 1963 του ‘ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Εύβοιας-Βοιωτίας’ αφορά την εκδίωξη του και απ’ τα αποδυτήρια του Εθνικού Σταδίου. Ο Δημήτρης Δεμερτζής παίρνει θέση στην εφημερίδα του:
‘Σπίτι και για τον Α.Π.Ο.Χ. ‘Πρωτεύς’ είναι το Γυμναστήριον και μάλιστα ενός εκ των πλέον απόρων το οποίο διακονεί τιμίως τη δυστυχισμένη ‘αθλητική ιδέα’ χωρίς περγαμηνές, κακώς εννοουμένης…’.
Η κόπωση του κορυφαίου παράγοντας Χρήστου Χριστοδούλου και κάποιο σοβαρό οικογενειακό του πρόβλημα και ακόμη η ‘απογοήτευση’ για την απώλεια της Β’ Εθνικής εκείνη τη χρονιά ’73-’74, αλλά και η εκτίναξη των προϋπολογισμών, υποχρέωσε τον ίδιο αλλά και το Δ.Σ να συναινέσει στη λογική της συγχώνευσης με τον Ολυμπιακό το 1976, που εμφανίζεται εκείνη την περίοδο ανυπόληπτος και ανίσχυρος, σαν μια πρακτική λύση συγχώνευσης, πέρα αυτού καθ’ εαυτού του γεγονότος, απ’ την μια σπουδαίου δυναμικού και απ’ την άλλη ευοίωνης οικονομικής προοπτικής. ‘ΠΡΩΤΕΥΣ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ’ λοιπόν απ’ το ’76. Στην πορεία παραλήφθηκε το πρώτο συνθετικό απ’ την επωνυμία ‘νομοτύπως’ ή για ‘πρακτικούς λόγους’ που ακόμη και σήμερα ουδείς γνωρίζει με απόλυτη σαφήνεια..!
‘Πρωτέας’ μια γοητευτική ιστορία, που αφήνεται πλέον στα εδάφια της ιστορίας και στα όρια του ‘θρύλου’! Μια ομάδα που αδικήθηκε κατάφωρα, κυνηγήθηκε ανελέητα και λεηλατήθηκε βάναυσα. Κατάφερε όμως και αυτή να επιβιώσει στις μνήμες των ανθρώπων της και να κερδίσει την συμπάθεια, τον σεβασμό και την παραδοχή όλων των Χαλκιδέων φιλάθλων.
