ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’30
Το ποδόσφαιρο στη Χαλκίδα την περίοδο του Μεσοπολέμου
Γνωστή και σαν η περίοδος του Μεσοπολέμου. Ασταθής ιδιαίτερα και η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Τη νύχτα της 6 Ιουνίου του 1933 επιχειρείται η αποτρόπαια όσο και βδελυρή απόπειρα δολοφονίας του Ελευθέριου Βενιζέλου, καθώς κατέβαινε την Κηφισίας. Εκδίδεαται ένταλμα σύλληψης κατά του διοικητή της Γενικής Ασφάλειας, Ιωάννη Πολυχρονόπουλου και των αστυνόμων Τζαμαλούκα και Μαρκάτου, ενώ αναζητείται ο παρ’ ολίγον ‘εκτελεστής’ αρχιλήσταρχός Καραθανάσης. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου ρίχνει τους ‘κεραυνούς’ του στη Βουλή, κατά του πρωθυπουργού της χώρας, Παναγή Τσαλδάρη…
Στα 1935 η δίκη των κινηματιών Στέφανου Σαράφη και Χρήστου Τσιγάντε, που υπήρξαν και οι πρωτεργάτες ενός ακόμη κινήματος. Στην υπεράσπιση ο Καθηγητής του Ποινικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιωτόπουλος. ‘Ισόβια δεσμά… η απόφαση και κατηγορούμενοι συγγενείς και συνήγοροι ένα ‘κουβάρι’ απ’ το νήμα του ενθουσιασμού για τον γλιτωμό απ’ τον θάνατο…’
Μετά το ’35 η Δημοκρατία στην Ελλάδα έμπαινε στην επιθανάτια αγωνία της. Της απέμειναν λίγοι μόνο μήνες ταραγμένης ζωής. Τι κι αν είχαμε το Μάρτη του ’36 δημοκρατικές εκλογές; Αυτοδύναμη πλειοψηφία δεν υπήρξε και Φιλελεύθεροι ή Αντιβενιζελικοί έπρεπε να συμπράξουν και να κυβερνήσουν με την υποστήριξη της αριστερής παράταξης.
Απ’ την άλλη πλευρά οι στρατοκράτες Κονδύλης, Μεταξάς, και Παπάγος ερωτοτροπούσαν με το παλάτι και βέβαια ο Γεώργιος ‘ευλόγησε’ το πραξικόπημα και την δικτατορία Μεταξά της 4ης Αυγούστου ’36, δικαιολόγησε μάλιστα τη θέση του, προφασιζόμενους δυο λόγους:
‘Τον κομμουνιστικό κίνδυνο και την αδυναμία των κομμάτων να βοηθήσουν την Κυβέρνηση να παράξει Νομοθετικό έργο…’
Αυτή η δεκαετία, όπως μας πληροφορεί ο Δημήτρης Δεμερτζής, θ’ αποχαιρετίσει τα ραβδωτά μαγιό, τα μακρυά παντελόνια και τις αρβύλες που αποστρατεύονται με την εμφάνιση κυρίαρχων ποδοσφαιρικών όπλων. Δεν φτύνουν κεραμίδι για να διαλέξουν τέρμα, όποιος κλωτσάει πιο ψηλά την μπάλα, δεν χρήζεται κατ’ ανάγκην ‘αρχηγός’, ούτε οι διαιτητές φοράνε σακάκι και ρεπούπλικα στη διάρκεια του παιχνιδιού.
Η νέα δεκαετία θ’ αφήσει πίσω της και δυο ακόμη μικρά, ασήμαντα και ανίσχυρα ποδοσφαιρικά σωματεία, την ‘Αρέθουσα’ και την Ε.Π.Ο.Χ., που δεν θ’ ακολουθήσουν, την Ένωση, τον Ολυμπιακό, την Προποντίδα, και την ΑΕΚ, για τις επόμενες δεκαετίες. Η πρώτη πάντως ‘απορροφήθηκε’ απ’ την ‘Ένωση’ και σαφώς πρόκειται για τα ‘απομεινάρια’ αυτής της προσχώρησης.
Στον Ολυμπιακό Σύνδεσμο Φιλάθλων Χαλκίδας, προσφέρουν υπηρεσίες, ονόματα σεβαστά της πόλης όπως ο Δημήτριος Σταύρου, ο Τζιώτης, ο Πανταζόπουλος, ο Μπέης, ο Καθενιώτης. Οι ποδοσφαιριστές του, Λεμπέσης, Μελισσάρης, Χειμώνας, Χάνος, Παλαιός, Γιάννης Σταύρου, Μανιός, Πάνος, Λιώρης, Γιάννης Χαλβατζής, Νάστας, Βεζύρης, Παπαδημητρίου, Σακελλαράκης, Καράκωστας, Αλεξανδρόπουλος, Διαμαντίδης, έγιναν θρυλικοί στην περιοχή μας.
Στα 1939, ο ‘Ολυμπιακός’ φέρνει για προπονητή τον Πειραιώτη Πανόπουλο. Ήταν ο πρώτος προπονητής, που έφτανε στα μέρη μας. Τρία χρόνια αργότερα έρχεται ο ‘Παναθηναϊκός’ Υποφάντης.
Δουλεύουνε καλά, η ομάδα είναι η πιο ισχυρή. Νέοι ποδοσφαιριστές, ο Μακρής (έφθασε απ’ τον Λαμιώτη συνονόματο), ο Πίσσας, ο Τουρατζίδης, ο Ισαάκ (Εμμανουηλίδης), ο Χαριτόπουλος, ο Γαβριηλίδης, ο Τσιμπογιάννης και τόσοι άλλοι, τον μετατρέπουν σε μια πανίσχυρη ποδοσφαιρική μηχανή, για την εποχή του. Απ’ τη δεκαετία του ’20 έρχονται ακόμη, ο Σπυρόπουλος και ο Κακαράς.
Επιβλητική η παρουσία των ερυθρόλευκων, που αντλούν δύναμη και γοητεία, απ’ τους ομόχρωμους και ομώνυμους του Πειραιά. Σε αντίθεση με τον λαογέννητο του Πειραιά, ο Ολυμπιακός Χαλκίδος είναι επινόηση και δημιούργημα της αστικής τάξης και κάτι τέτοιο προκύπτει, αν ρίξουμε μια ματιά στη σύνθεση των ιδρυτικών μελών του, και τη θέση τους στην τοπική κοινωνία, από στοιχεία και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν νέοι αυτή την περίοδο και όσων συνεχίζουν να ζουν ανάμεσά μας.
Ομάδα της ντόπιας αριστοκρατίας ο Ολυμπιακός, ακολουθούσε η ‘Ένωση’, που τη στήριζαν κυρίως μαγαζάτορες και επαγγελματίες και οι ‘άλλοι’, που όμως είχαν τη φλόγα του πρόσφυγα, που έπρεπε να προκόψει για ν’ αποδείξει στους αυτόχθονες Ελλαδίτες, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Ιωνίας Φυλής, που ανέδειξε σπουδαίες προσωπικότητες του πνεύματος, των τεχνών και του εμπορίου, στο πέρασμα των αιώνων.
‘Μια ματιά στα παλιά φύλλα των εφημερίδων…’ συνεχίζει στο βιβλίο του ο Δημήτρης Δεμερτζής, που πάντως όχι μόνο δεν αποστρέφεται αλλά και δεν επιχειρεί να συγκαλύψει τη συλλογική του φιλοχρωμία… ‘πιστοποιεί’ τη δύναμη του Ολυμπιακού, που έφτασε στο κατακόρυφο, όταν παρουσία υπουργών συνέτριψε με 6-2 τη μικτή ομάδα Αγγλικής μοίρας πολεμικών, που είχε στη σύνθεσή της διάσημους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές.
‘Μην τα μετράτε με τα σημερινά ακύμαντα ποδοσφαιρικά χρόνια. Τότε, κινήματα, επαναστάσεις, γεγονότα μεγάλα, ανώμαλα, δεν επιτρέπανε ομαλή ποδοσφαιρική πορεία. Μ’ όλα αυτά ο ‘Ολυμπιακός’ πρωταγωνιστεί, παρά την αποφαστική επίδραση που έχουν τα γεγονότα στις ομάδες. Κερδίζει κύπελλα, πρωταθλήματα. Μάλιστα στα 1938-39, όταν η ομάδα Ε.Ο.Ν. Ευβοίας έφτασε να διεκδικεί το Πρωτάθλημα Ελλάδος από την αντιπροσωπευτική της Αθήνας, τη ‘μερίδα του λέοντος’ την είχαν αθλητές του Ολυμπιακού!
Από αυτή την ενδεκάδα είχαν συντριβεί διαδοχικά οι αντιπροσωπευτικές της Πάτρας 3-0, της Φθιώτιδας 5-0, της Θεσσαλονίκης 1-0, της Κρήτης 6-0! Παίκτες της αξίας του Μακρή, του Αφράτη, του Πίσσα, του Χαλβατζή, του Μπάμπουρα, του Μπουγιούκου, του Παπαδημητρίου, είχαν θέση στα πιο άξια ποδοσφαιρικά Ελληνικά συγκροτήματα.
Που να ‘βρεις αρχεία αυτή τη μακρινή περίοδο; Βιβλία και εφημερίδες συμβάλλουν με αποσπασματική πληροφόρηση και μείς καλούμαστε να αξιοποιήσουμε κάθε μαρτυρία και πληροφορία, που για να μη χάσει τη χρησιμότητα της, πρέπει ‘τσιγκλώντας’ και τη φαντασία μας και αξιοποιώντας την εμπειρία μας, να συλλέξουμε να συρράψουμε και συνθέσουμε εικόνες και παραστάσεις εύληπτες για τον αναγνώστη του 2010 και στο διηνεκές.
