ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ. KAΤΑΓΡΑΦΗ ΑΒΙΑΣΤΩΝ ΛΑΘΩΝ: ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Είναι ένα πλήθος ενεργειών ατομικών- υποομαδικών- του συνόλου που καλούμαστε να αξιολογήσουμε σε κάθε αγώνα ή προπόνηση.
Αλήθεια σε ποιο βαθμό αξιολογούμε σε πραγματική βάση και με ποιο τρόπο μπορούμε να βοηθήσουμε την ομάδα μας να γίνει καλύτερη ;
Ο κόσμος που απλά παρακολουθεί, ιδιαίτερα ο οπαδός, κρίνει συνήθως από το αποτέλεσμα.
Κερδίσαμε; Η ομάδα είναι καλή.
Χάσαμε; Η ομάδα είναι κακή.
Ο ρόλος του επαγγελματία ή εξειδικευμένου προπονητή- αναλυτή- γυμναστή είναι να δώσει σαφή και εμπεριστατωμένη εξήγηση και κατόπιν τη λύση στα προβλήματα, τις ελλείψεις.
Όπως και να μπορεί επίσης να διακρίνει ξεκάθαρα τα θετικά στοιχεία.
Η καταγραφή θετικών και αρνητικών ενεργειών είναι το πρώτο μεγάλο και σίγουρο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Σε όποιο επίπεδο, με όποιες συνθήκες για κάθε στόχο.
Με πρόγραμμα και λεπτομέρεια που απομακρύνουν με ασφάλεια από την παγίδα των συναισθημάτων από την έκβαση του αγώνα, τις όποιες προσωπικές συμπάθειες ή εμπάθειες.
Αποτελούν χρήσιμο συνεργάτη και αποδεικτικό στοιχείο που μπορεί ανά πάση στιγμή να δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις σε όποιον θέσει ερωτήματα ( τύπος, παίκτες, παράγοντες).
Η αξιολόγηση ‘’με το μάτι’’, με την προηγούμενη εμπειρία (άρα και με παγιωμένα ή και ξεπερασμένα πρότυπα σε σχέση με τη σύγχρονη τάση) δεν αρκούν.
Αντίθετα αποδυναμώνουν την καθαρή κρίση και το προφίλ του σοβαρού επαγγελματία.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΟΠΩΣ ΤΑ ΓΝΩΡΙΖΑΜΕ
Κάθε στοιχείο προσφέρει πληροφορία και μια πιθανή εξήγηση για τα όσα συμβαίνουν στον αγωνιστικό χώρο.
Δεν αρκεί όμως πολλές φορές να δώσει λύσεις σαφή λύση ως προς τις αληθινές ανάγκες.
Οι κάρτες στατιστικών των τηλεοπτικών μεταδόσεων στο ημίχρονο ή στο τέλος του αγώνα δεν αντικατοπτρίζουν την βαθύτερη ουσία. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον αγώνα του Μουντιάλ του 2014 μεταξύ της Βραζιλίας και της Γερμανίας:
Με τα στοιχεία που γνωρίζαμε έως τώρα οι Βραζιλιάνοι υπερίσχυσαν στους αριθμούς.
Όχι απλά ηττήθηκαν αλλά δέχτηκαν το μεγαλύτερο σε βάρος τους σκορ στην ιστορία (1-7).
Γεννήθηκε έτσι μια νέα μέθοδος που δικαίωσε όσους αμφισβητούσαν για παράδειγμα την απλή μέτρηση της κατοχής ώς ποσοστό που έδινε τάση νίκης. (Μέθοδος στατιστικής ανάλυσης “Packing-Outplaying opponents in football” – Βίντεο)
Η μάζα κρίνει από το μέγεθος της κατοχής.
Ο εξειδικευμένος από τη μέτρηση στους χώρους και τους χρόνους και κυρίως τον χαρακτήρα και την ποιότητα των ενεργειών που θα προσφέρουν την κυριαρχία και τη νίκη στον αγωνιστικό χώρο.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΣΑΦΗ ΤΑΣΗ ΝΙΚΗΣ
Και όχι μόνο. Αλλά εξηγούν και χαρίζουν νέα κατεύθυνση στην εξεύρεση λύσεων ενώ αν αξιοποιηθούν σωστά μπορούν σε ελάχιστο χρόνο να βοηθήσουν τον προπονητή:
-
Να τροποποιήσει το αρχικό πλάνο προσέγγισης της ίδιας της ομάδας του (ανακατανομή ρόλων και θέσεων, ευκαιρίες σε παίκτες που δεν υπολόγιζε ως τώρα).
-
Αλλαγή προπόνησης με έμφαση στις πραγματικές ανάγκες της ομάδας του.
-
Αλλαγή προθέρμανσης
-
Διαφορετική αντιμετώπιση και διαχείριση στα αποδυτήρια πριν την έναρξη και κατά τη διάρκεια του ημιχρόνου του αγώνα.
Πάνω ίσως από όλα. Να δώσει απλές και ξεκάθαρες απαντήσεις πρώτα στον εαυτό του. Και αμέσως μετά υπό τη μορφή καθοδήγησης στους συνεργάτες και τους παίκτες του.
Με στοιχεία αξιολόγησης που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση.
Τα στοιχεία αυτά- που επιβεβαιώνουν στην πράξη την έμφαση στην τεχνικοτακτική διδασκαλία και εκπαίδευση στις μικρές ηλικίες όπως και στην αντίληψη και την ικανότητα της λήψης αποφάσεων και άμεσης εκτέλεσης- είναι:
Οι προσωπικές μονομαχίες (σχέση 1 V 1 η βάση κάθε υποομαδικής και ομαδικής τακτικής και που αποτελούν το 40% -45% του ποσοστού των ενεργειών ενός αγώνα).
Τα αβίαστα λάθη, που όταν ξεπεράσουν συγκεκριμένο αριθμό ανάλογα με το ηλικιακό επίπεδο ή την κατηγορία- διοργάνωση οδηγούν μοιραία σε άτυχο αποτέλεσμα ενώ αποτελούν τον ν.1 εσωτερικό εχθρό της ομάδας αφού αιφνιδιάζουν τους ίδιους τους συμπαίκτες.
Και τέλος οι μεταβιβάσεις ως προς την κατεύθυνση (διαγώνιες,κάθετες) και τους χώρους (ζώνες) που καταγράφονται που αναδεικνύουν την ποιοτική- ουσιαστική κατοχή του θεαματικού- συνδυαστικού ποδοσφαίρου.
Τα πολύτιμα αυτά στοιχεία έχουν πραγματικό αντίκρυσμα μόνο όταν όταν καταγράφονται σε πραγματικό χώρο και χρόνο.
Και τότε μόνο δίνουν απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα.
Πως.
Πότε.
Που
Γιατί.
Σε ένα παιχνίδι όπως αυτό του ποδοσφαίρου που η βαθύτερη και ουσιαστική του μορφή είναι αυτή:
Πρόκειται για παιχνίδι αντίληψης χώρου χρόνου με σημείο αναφοράς την μπάλα.
ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Στο υψηλό επίπεδο και πολύ περισσότερο στα προηγμένα πρωταθλήματα της Ευρώπης υπάρχουν τα μέσα, η τεχνολογία και οι εξειδικευμένοι συνεργάτες που προσφέρουν πλήθος πληροφοριών στο τεχνικό επιτελείο ώστε να επεξεργαστούν τα στοιχεία.
Και να προσφέρουν το γνωστικό προβάδισμα που θα δώσει την πρωτοπορία στην προσέγγιση του αθλήματος αλλά και την πρόοδο του συλλόγου που εργάζονται.
Αυτό δεν σημαίνει πως στο μη υψηλό επίπεδο δεν υπάρχει η ανάγκη για συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών.
Ή στις αναπτυξιακές ηλικίες.
Εκεί ίσως είναι μεγαλύτερη η ανάγκη για καταγραφή και ουσιαστική αξιολόγηση αφού πολλές φορές κρίνονται ως ‘’σούπερ’’ ταλέντα’ ή ‘’άχρηστα’’ παιδιά που στην εξέλιξη τους διαψεύδουν αυτούς που εύκολα και χωρίς στοιχεία αλλά με προσωπική- εμπειρική γνώση ή με αμφιβόλου ερμηνείας φόρμες τα κατέταξαν σε ανάλογες κατηγορίες.
Η ίδια η αξιοκρατία άλλωστε επιβάλλει να ταυτοποιήσεις και να παρουσιάσεις την πρόταση σου με στοιχεία και αποδείξεις πριν προτείνεις ή διαγράψεις επιλογές.
Η έλλειψη μέσων και συνεργατών οπωσδήποτε λοιπόν δεν αποτελεί πραγματικό λόγο που θα έπρεπε να πτοεί τον προπονητή στο μη υψηλό επίπεδο ως προς το συνεχή αγώνα για βελτίωση και πρόοδο.
Οφείλουμε να ανακαλύπτουμε καθημερινά λύσεις για κάθε έλλειψη.
Στο παράδειγμα που ακολουθεί δεν είναι απαραίτητη καν η χρήση υπολογιστή αν δεν είναι και αυτή εφικτή.
Ενώ στο ρόλο του συνεργάτη μπορούν κάλλιστα να ανταπεξέλθουν:
-
Οι παίκτες που δεν αγωνίζονται, με πολλαπλά οφέλη τόσο στο γνωστικό τους επίπεδο όσο και στην αλλαγή ψυχολογίας και συμπεριφοράς αφού συμμετέχουν ενεργά και όχι ως θεατές του πάγκου ή της εξέδρας.
-
Γονείς των παιδιών σε ακαδημίες με αντίστοιχα οφέλη.
Ως συνεργάτες και συμμέτοχοι της προσπάθειας του συνόλου για πρόοδο, αφού θα είναι ένας εκπληκτικός τρόπος να συλλάβουν πως η για την ατομική βελτίωση και άνοδο του παιδιού τους απαιτείται η συνολική προσπάθεια και πρόοδος όλων των παιδιών-μελών της ομάδας.
Τέλος για τον συνεργάτη προπονητή.
Αποτελεί κακή εικόνα ( και όχι ουσιαστική βοήθεια) απλά τα σχόλια ή οι φωνές που επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες του προπονητή.
Όπως και τα άδεια χωρίς ένα μπλογκ σημειώσεων χέρια.
Η έννοια ‘’του τέσσερα μάτια είναι καλύτερα από τα δύο’’ αποκτά την ουσιαστική της μορφή όταν αυτή συνοδεύεται από καθαρό μυαλό και γνώση του συνεργάτη που μόνιμα καταγράφει και προσφέρει συνεχή ροή πληροφοριών.
ΑΠΛΟ ΔΕΙΓΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΒΙΑΣΤΩΝ ΛΑΘΩΝ
Στην κάρτα που ακολουθεί βλέπουμε ένα υποθετικό παράδειγμα καταγραφής των αβίαστων λαθών στα πρώτα 45’ λεπτά ενός αγώνα.
Οι πληροφορίες που παίρνουμε είναι σαφείς και πολύτιμες.
Παίρνουμε απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα.
Η γνώση έρχεται σε βάθος χρόνου, μια πρώτη ένδειξη δεν αποτελεί συνήθως αξιόπιστα τελικό αποτέλεσμα.
Αν όμως μετά από πέντε αγώνες επαναλαμβάνονται στοιχεία ως προς τους χρόνους, τους χώρους,τον χαρακτήρα, τα πρόσωπα τότε με ασφάλεια μπορούμε να προχωρήσουμε σε ασφαλή συμπεράσματα και διερεύνηση λύσεων.
Στην παρούσα κάρτα καταγράφονται:
-
Το μεγάλο ποσοστό στις ζώνες άμυνας.
-
Στον άξονα του γηπέδου.
-
Στο πρώτο και τελευταίο 15’ λεπτο.
-
Στο πρώτο 15’ τα λάθη είναι κυρίως τεχνικής φύσης.
-
Στο τελευταίο τακτικής.
Εξηγούν γιατί δεχτήκαμε γκολ στην έναρξη του αγώνα.
Γιατί δεν είχαμε τελική ενέργεια.
Τους χώρους που δεχτήκαμε πίεση.
Την προβληματική ανάπτυξη και χτίσιμο επίθεσης από τις ζώνες άμυνας.
Την έλλειψη εξεύρεσης λύσεων στη δημιουργία επίθεσης από τον άξονα.
Σε ατομικό επίπεδο με στοιχεία που δεν αμφισβητούνται αναδεικνύονται ελλείψεις σε ατομικό επίπεδο.
Προσφέρουν προβληματισμό και ερωτήματα.
Άρα και το πρώτο βήμα ως προς τις λύσεις και τον τρόπο δουλειάς που μπορούμε να ακολουθήσουμε βάση της αξιολόγησης.
Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται.
(Ηράκλειτος).
α) Ο νους του ανθρώπου φαινόμενα μονάχα μπορεί να συλλάβει, ποτέ την ουσία·
β) κι όχι όλα τα φαινόμενα, παρά μονάχα τα φαινόμενα της ύλης·
γ) κι ακόμα στενώτερα: όχι καν τα φαινόμενα τούτα της ύλης, παρά μονάχα τους μεταξύ τους συνειρμούς·
δ) κι οι συνειρμοί τούτοι δεν είναι πραγματικοί, ανεξάρτητοι από τον άνθρωπο· είναι κι αυτοί γεννήματα του ανθρώπου·
ε) και δεν είναι οι μόνοι δυνατοί ανθρώπινοι· παρά μονάχα οι πιο βολικοί για τις πραχτικές και νοητικές του ανάγκες.
(Καζαντζάκης).
– Στην πραγματικότητα οι σωστές αποστάσεις είναι τα πάντα στο ποδόσφαιρο.
– Από αυτή μου την αγάπη για τους αριθμούς και την πνευματική τους υπόσταση πιθανότατα και να ξεκίνησα να συνδέω το ποδόσφαιρο με τα νούμερα, σε ό,τι αφορά τον τρόπο που θα μπορούσα να εξασφαλίσω καλύτερα τον χώρο, όπως έκανε ο Ντι Στέφανο.
– Η αληθινή αξία κρύβεται σε εκείνη την ανεπαίσθητη λεπτομέρεια , την οποία όλοι οι άλλοι θα προσπεράσουν, μα εσύ θα είσαι σε θέση να αντιληφθείς πρώτος.
Η αλήθεια δεν κρύβεται πίσω από μεγάλα και ηχηρά νούμερα ( για παράδειγμα 70% ποσοστό νικών) αλλά στους μικρούς κι ασήμαντους αριθμούς, σε αυτό το 1%ή 2% που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ιδιοφυία και κάποιον που αποτυγχάνει.
– Από αυτά που έχω βιώσει στη ζωή μου, έχω φτάσει στο συμπέρασμα ότι οι αριθμοί και η στατιστική δεν μπορούν να υπερκεράσουν τη σημασία της προσωπικής αίσθησης σε ότι αφορά την αξιολόγηση της απόδοσης.
Φυσικά και αποτελούν βοήθημα αλλά οφείλεις να προσεγγίζεις με τη δική σου προσωπική ματιά.
(Κρόιφ).
